برای پی بردن به مقصود سیر و سلوک باید دانست که آنان که دینداری پیشه کرده و خود را ملزم به اطاعت از فرامین الهی ساخته‌اند، به دو دسته تقسیم می‌گردند، گروه اول که اکثریت دینداران را تشکیل می‌دهند، مؤمنانی هستند که رستن از جهنم و عذاب و دستیابی به بهشت و سعادت را غایت اعمال و عبادات خود قرار داده‌اند و گروه دوم که همان نخبگان و برگزیدگان مؤمنین می‌باشند، افرادی هستند که در راه رسیدن به «مقام قرب الهی» حرکت می‌کنند و در این مسیر سه هدف را پیش رو و سر لوحه اعمال خود قرار داده‌اند که آن سه عبارتند از: 1. قرب الی اللّه، 2. رضوان اللّه، 3. لقاء اللّه.
در حقیقت، اینان در پی آن هستند که در مرتبه نخست، خود را از خصلت‌های منفی پاک، و از ظلمت و تاریکی‌های جهان مادی رها سازند و به صفات و خصلت‌های الهی بیارایند تا در نتیجه چنان رستن و آراستنی، به مقام قرب الهی برسند و مستوجب رضوان، نظر و خشنودی خدا گردند، اما در عین حال، آنان بالاترین مقصود و والاترین آرزوهای خویش را رسیدن به لقاء الله قرار داده‌اند و از تمام رفتار، گفتار و حرکات خود آن مقصد والا را می‌جویند. منظور ما هم از سیر و سلوک قرار گرفتن در همین مسیر می‌باشد و مقصود از سالک الی الله، چنین اشخاصی هستند که در مسیر قرب، رضوان و لقاء الهی کوشش می‌کنند. از این نظر، دستیابی به بهشت هم، از آن جهت برای سالک الی الله مطلوب است که مکان قرب خدا و ساکنان آن شامل خشنودی رضوان پروردگار و شاهد جمال و جلال الهی هستند و جهنم نیز به آن دلیل منفور و تلخ و دردناک می‌باشد که مکان دوری از خدا و جایگاه دورماندگان از لطف و رحمت خداوند است.
حال که معنای سیر و سلوک روشن شد، باید دانست که در این مسیر و حرکت به سوی نور و معنویت و روحانیت، سوره یس از نقشی اساسی برخوردار است و رکنی بی‌بدیل به شمار می‌رود.
البته معنای این گفتار آن نیست که شخص سالک تنها با خواندن «یس» می‌تواند به هدف والای خود دست یابد، بلکه بدین معناست که لازم است با وجود انجام دیگر اعمال و عبادات، سوره یس در متن آنها قرار گیرد تا کاخ رفیع سیر و سلوک بنا گردد.
رکنیت یس را می‌توان در سه نقش اساسی این سوره شریف جست و جو کرد که آن سه عبارتند از:
1.فعال‌سازی
انسان شاهکار خلقت و موجود با عظمتی است که ظرفیت‌های بسیار و آمادگی‌های بی‌کرانی در او نهفته است؛ ظرفیت‌ها و آمادگی‌هایی که اگر به فعلیت برسند و نیروهای وجودی او را آزاد سازند، می‌توانند انسان را تا بلندترین قله‌های کمال پیش برند، اما افسوس که بیشتر اوقات، حتی یک هزارم این آمادگی‌ها هم، در وجود آدمی ظهور نمی‌یابد. به عنوان نمونه، همه ما دارای چشم باطنی هستیم که اگر گشوده گردد، می‌تواند افق‌های دور دست و حقایق پر رمز و رازی را ببیند، همچنین از گوش باطنی برخورداریم که چنانچه شنوا گردد، همه نغمه‌های عالم بالا و سروش‌های آسمانی را خواهد شنید؛ و صدها توانایی نهفته دیگر که مهم، یافتن رمز و راز فعال‌سازی آنهاست.
تلاوت سوره‌های قرآن کریم نیز، از آثار آشکار و نهانی برخوردار می‌باشد، ثوابی که برای تلاوت سوره‌ها ذکر گردیده، همان اثر آشکار آنهاست، اما سوره‌های قرآن دارای اثرات پنهان فراوانی هستند که بروز آنها نیاز به یک عامل فعال ساز دارد.سوره «یس» یکی از این عوامل فعال ساز است که هم می‌تواند توانایی‌های نهفته در وجود آدمی را ظاهر سازد و هم تلاوت آن، آثار آیات و سوره‌های قرآن کریم را بروز می‌دهد.
آن دسته از روایات نیز که از «یس» به قلب قرآن تعبیر کرده‌اند، ناظر بر همین ویژگی آن می‌باشد و به این معناست که همچنان که همه اعضا تنها در پرتو وجود قلب می‌توانند فعالیت و حرکت کنند و آثار خود را آشکار سازند، آثارو توانایی‌های آدمی نیز، تنها در پرتو «یس» فعال و هویدا می‌گردد.
اهمیت و جایگاه این نقش از سوره یس تا بدانجاست که می‌توان گفت:تنها وجود همین ویژگی برای آن بس است که انسان همچون غلامی حلقه به گوش، خود را در آستانه این سوره شریفه قرار دهد تا از نردبان کمالات بالا رود و در سایه تأثیرات آن به غیب جهان برسد.
و به این ترتیب، چیزهایی را ببینید که دیگران نمی‌بینند، سروش‌هایی را بشنود که دیگران نمی‌شنوند و به آنچه که در تصور هیچ کس نمی‌گنجد، آگاه گردد
2. افزون سازی 
در دین مقدس اسلام برای هر یک از اعمال نیک و عبادی همچون، نماز، روزه ، حج ، زکات و… ثوابهای بسیاری برشمرده شده است که گاهی مزیتها و شرایطی همراه آنها می شود و آن ثواب ها را افزون می سازد.به عنوان نمونه، خواندن قرآن در نماز و خواندن نماز در مسجد ثواب این دو عمل نیک را نسبت به شرایط معمولی انجام آن افزون می‌سازد.بنابراین همراه شدن یک عمل نیک با زمان و مکانی خاص سبب افزایش ثواب آن می گردد.خواندن سوره «یس» نیز در کنار سایر اعمال عبادی و معنوی از چنین نقشی برخوردار است، یعنی، ثواب آنها را تا چند برابر افزایش می‌دهد و از این نظر، می‌توان آن را به عسلی تشبیه کرد که بنا بر یافته‌های گیاه شناسی، چنانچه با هر گونه گیاه دارویی، استفاده شود، خواص درمانی آن را چندین برابر می‌سازد.
تفاوت سوره «یس» با دیگر مزایای افزون ساز در آن است که آنها تنها در عملی خاص اثر می گذارند. مثلاً مسجد تنها ثواب نمازی را که در داخل آن خوانده شود، زیاد می کند و نسبت به نمازی که در خارج آن خوانده شود ، یا هر عمل دیگری که در خارج آن انجام شود ، اثری ندارد.
اما از روایات اهل بیت در مورد فضیلت سوره «یس»، چنین برداشت می گردد که خواندن سوره «یس» می‌تواند بر اثر هرگونه از اعمال نیک پرتو افکند و ثواب همه آنها را افزایش دهد، بالاتر اینکه بر اعمال آینده نیز تأثیر می‌گذارد و آنها را دگرگون می سازد، به طوری که وقتی انسان، پس از اعمال نیکی که در طول روز انجام داده است، به خواندن این سوره شریفه بپردازد، نه تنها از ثواب فراوان قرائت این سوره برخوردار شده است، بلکه به وسیله «یس» ثواب دیگر اعمال نیک خود را افزون ساخته است. به همین جهت می باشد که در روایات، همواره سفارش شده است که:«در هنگام خواب سوره یس بخوانید، تا نور بر اعمال گذشته و آینده شما سرازیر گردد.»
3. شتاب دهندگی
به منظور روشن شدن مفهوم این ویژگی بزرگ سوره «یس» می توان به این مطلب توجه نمود که برخی مواد طبیعی از خاصیت شتاب دهندگی (کاتالیزور) برخوردارند، به این معنا که می توانند شیئی را که مسافتی را در مدت یک ساعت طی می‌کرده است، قادر سازند تا همان مسافت را در مدت ده دقیقه طی کند.
اعمال نیک نیز همگی این نتیجه را پیش رو دارند که آدمی را به سرمنزل مقصود نزدیک می کنند، اما آنچه در این میان مهم است، آن می‌باشد که برخی از اعمال نیک سریع تر ما را به هدف می‌رسانند و برخی دیرتر و گاهی با متحمل ساختن سالها رنج، به سخن دیگر، هدف از انجام عبادات رسیدن به حقیقت توحید است.به طور معمول، سالیان سال زحمت و رنج می طلبد تا سالک به این مقصد والا دست یابد، اما سوره یس در میان این اعمال می تواند نقش شتاب دهنده داشته باشد و رسیدن به مقصد را در کوتاهترین زمان ممکن میسر سازد.
بنابراین، اگر اعمال نیک را همچون مرکبی در راه تقرب به خداوند تصور نماییم، «یس» را می‌توان شتاب دهنده‌ای دانست که آن اعمال را به مرکبی تیز رو که بتوانند در کوتاهترین زمان ممکن انسان را به سر منزل مقصود برسانند، تبدیل می‌کند.حال از رهگذر آشنایی با این سه نقش اصولی سوره شریفه «یس» می‌توان به جایگاه بلند و علت رکنیت آن در سیر و سلوک پی‌برد و از همین رهگذر تفاوت مکتب سیر و سلوکی اهل بیت را با سایر مکاتب انحرافی دریافت.به امید آنکه بتوان از این آموزش اهل بیتی بهره کافی را به دست آورد. برگرفته از تبیان
